1970 li yıllarda, Psikolog T.Kahler yaptığı davranışsal incelemeler sonucunda insan davranışlarını 5 kategoriye ayırarak sürücüler kavramını tanımlamıştır.
Sürücüler; çocukluğumuzda ebeveynlerimiz ya da bize bakım verenler tarafından hangi davranışlarımızın onaylanıp hangi davranışlarımızın onaylanmadığına dair aldığımız mesajlar sonucunda, uyum sağlayabilmek ve kendimizi ait hissedebilmek için geliştirdiğimiz, kökleri bilinçaltımıza dayanan davranış örüntüleridir.
Mükemmel Ol: Temel düşünce şekli “Ben her şeyi doğru yaparsam OK’im” olabilir.
- Düzenli, ayrıntılara dikkat eden, acil durumlarda iyi koordine olabilen, kolay tatmin olmayan ve ilk seferde kusursuz iş çıkarmak isteyen kişilerdir.
- Başkalarının işlerine güvenmedikleri için, iş paylaşımı yapamamaları, inisiyatif alamıyor olmaları üzerlerine gereğinden fazla iş almalarına neden olabilir.
- En önemli gelişim alanı ise kendilerine “aferin” demeyi öğrenmeleridir. Kendilerini takdir etmeyi, hata/eksik yapmanın insani bir durum olduğunu görmeleri Mükemmel Ol sürücüsünü dengede tutmalarına yardımcı olacaktır.
Başkalarını Memnun Et: Temel düşünce şekli “Ben yalnızca başkalarını memnun edersem OK’im” olabilir.
- Fedakarlık, şefkat, özveri, başkaları yardım istemeden yardım etme güçlü özelliklerindendir. İyi bir ekip üyesidirler. Empati becerileri kuvvetlidir.
- İletişimde olduğu insanları üzmekten çekinirler ve hayır diyemedikleri için üzerlerine çok fazla sorumluluk alabilirler. Eleştirileri kişisel algılamaları gölge yönlerindendir.
- En önemli gelişim alanı ise; kendi ihtiyaçlarını karşısındaki kişilere ifade etme sorumluluğunun kendinde olduğunu farketmeleri ve açıklıkla ihtiyaçlarını dile getirmeleridir.
Güçlü Ol: Ben duygularımı kabullenmez ve ifade etmezsem OK’im şeklinde düşünüyor olabilir.
- Baskı altında sakin kalabilen, güvenilir, istikrarlı, yapıcı geri bildirimleri olan, kendi kendine yetebilen kişilerdir. Duyguları hakkında konuşmayı tercih etmez, konuşacaksa “insan haliyle kızıyor” gibi edilgen cümleler kurar.
- Başkalarından yardım istemek onlar için çok zordur, iletişimde duygu paylaşımı olmaması samimiyetin önünde engel olarak yorumlanabilir.
- En önemli gelişim alanı; başkasından yardım isteyebilme ve duygularını tanıma/ifade etme olabilir.
Çok Çalış: Kendimi zorlar ve çok çalışırsam OK’im şeklinde düşünüyor olabilir.
- Bir çok işi aynı anda yaparlar, yeni bir proje ya da iş yapılacağı zaman ilk gönüllüler onlardır. Motivasyonları ve enerjileri çoğunlukla yüksektir.
- Bir işin sonuna kadar gelip tamamlayamadıklarını; konuşurken cümleleri yarım bıraktıklarını, sık konu değiştirdiklerini gözlemleyebilirsiniz. Boş zamanlarında kendilerini kötü hissederler, sürekli farklı da olsa bir şeyler ile meşgul olmak isterler.
- Sürekli çalışmak zorunda olmadıklarını farketme, dinlenmenin de ihtiyaç olduğunu kabul etme en önemli gelişim alanları olabilir.
Acele Et: Ben acele edersem OK’im şeklinde düşünüyor olabilir.
- Yerinde duramayan, heyecanlı, ellerini kollarını sallayan kıpır kıpır olan kişilerdir. Hızlı çalışarak, kısa zamanda çok iş yaparlar. Yapacak çok işlerinin olması, takvimlerinin sıkışık olması onları mutlu eder.
- Zaman varsa işleri son dakikaya bırakma eğilimi işlerin kalitesini düşürebilir. Sabırsız davranma sonucu iletişimde oldukları kişileri etkin dinleyemez ve ilişkileri yüzeysel olabilir.
- Aslında zamanın var olduğu, gerçekçi planlamalar ile işlerin ve hayatın daha kolaylaşacağı bakış açısı en önemli gelişim alanları olabilir.
Hepimizin bir ana bir de yardımcı sürücüsü vardır. Sürücülerimiz özellikle OK olmama durumunda bilinçsizce devreye girerler ve her zaman sorun çözmeye yardımcı olmayabilirler. Sürücülerimizin farkına vararak iş yapış şekillerimizi, iletişimimizi ve ilişkilerimizi iyileştirme fırsatı bulabiliriz.
Farklı kaynaklarda sürücüleri, “iş yapış şekilleri” adı ile de görebilirsiniz. İlgi duyar ve envanterler ile ilgili bilgi almak isterseniz, bana ulaşabilirsiniz.